سئوال
من فایلی رو در سایت youtube دیدم که نظر رهبری و آیت الله وحید در مورد گریه با صدای بلند در عزاداری ها رو در تقابل با هم قرار داده؟
پاسخ
آنچه در ابتدای فایل مذکور ، دیده می شود عبارت است از سخنان مقام معظم
رهبری در جمع مداحان که در تاریخ 13 خرداد سال 1390 همزمان با ولادت حضرت
فاطمه زهراء س و امام خمینی ره ایراد شده است و در آن توصیه های بسیار مهم و
راهگشایی به مداحان حاضر شده است که در بخشی از آن چنین آمده است :
«البته
این را هم به شما عرض بکنم؛ اینکه آقایان مداحها، و سابقها روضهخوانها -
که ما حالا کمتر توفیق پیدا میکنیم ببینیم، اما در مواردى از افاضات مداحها
مستفیض میشویم - اصرار میکنند که بلند گریه کنید، لزومى ندارد؛ خوب، آرام
گریه کنید. وقتى میخواهند سینه بزنند، اصرار بر اینکه «صدا، صداى این جمعیت
نیست»؛ یا وقتى مردم میخواهند صلوات بفرستند، اصرار بر اینکه «صلوات،
صلوات این جمعیت نیست»! شما بخواهید مردم صلوات بفرستند، ولو توى دلشان.
گرم شدن مجلس به این شیوهها، اصل نیست؛ کارى کنید که دلهاى مستمع را در
اختیار بگیرید. دل مستمع وقتى در اختیار شما آمد، مقصود حاصل است؛ اگر
آهسته هم گریه کند، باز مقصود حاصل است؛ اگر به شما توجه کرد، باز مقصود
حاصل است. »(پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری) با کمی تامل در این
سخنان و نیز مطالبی که در سطور قبل از آن بیان شده است می توان دریافت که
هدف اصلی مقام معظم رهبری در این سخنان ، این است که به مداحان این نکته را
بیاموزد که در مداحی نباید صرفا اشک گرفتن به هر وسیله ممکن و لو دروغ و
گریه کردن به نحو داد و فریاد اصل قرار گیرد بلکه آنچه در مداحی مهم است
عبارت است از بیان اتفاقات واقعی و معتبر و نیز پیامی که حادثه تاریخی
غمناکی همچون عاشورا در بر دارد و نیز معرفتی که دراین مسیر باید حاصل شود و
لو اینکه مجلس حالت انقلابی - به شکلی که برخی مداحان مطرح می کنند و از
حضار می خواهند که جیغ و داد بکشند -به خود نگیرد و یا اینکه مداحی به گونه
ای باشد که مستمعین آرام آرام گریه کنند . کما اینکه ایشان پیش از این
مطالب در این زمینه چنین می فرمایند :
«ما در باب مرثیهخوانى حرفهاى زیادى
داریم. بارها هم ما توى همین جلسه به شما مداحهاى عزیز عرض کردیم، جاهاى
دیگر هم گفتیم که در مرثیهخوانى بایستى به صدق واقعه پایبند بود. درست است
که شما میخواهید مستمع خودتان را بگریانید، اما این گریاندن را به وسیلهى
هنرنمائى در کیفیت بیان واقعه تأمین کنید، نه در ذکر واقعهاى که اصل
ندارد. ما در گذشتهها سراغ داشتیم - انشاءاللَّه حالا آنجور نیست - که
بعضىها فىالمجلس یک چیزى را جعل میکردند؛ نکتهاى همان جا به ذهنش
مىآمد، میدید خوب است، موقعیت خوب است، همان جا میگفت و از مردم اشک
میگرفت! این درست نیست. اشک گرفتن از مردم که هدف نیست؛ هدف، آمیختن این
دلِ اشکآلود - که اشک را به چشم میرساند و چشم را اشکبار میکند - به معارف
زلال است؛ البته با هنرنمائى.»(همان)
طبیعتا با مطالعه این سطور به همراه مطالب بالا در می یابیم که توصیه های
مقام معظم رهبری یک واقعیت و دغدغه ای است که علاوه بر ایشان در میان
بسیاری از علما و مراجع از جمله حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی مطرح
بوده است و هیچ مرجعی را نمی توان یافت که انتظار داشته باشد که مداحان ،
هر گونه دروغی را به نام اهل بیت به خورد مردم داده و از آنها اشک بگیرند .
نکته دیگری که در همین بخش لازم است به آن اشاره شود این است که مقام معظم
رهبری در این سخنان معتقدند که ضرورتی به گریه بلند نیست . البته قطعا
منظور ایشان این نیست که گریه بلند کردن برای مصائب اهل بیت ، ایرادی دارد و
مشمول حرمت یا حداقل کراهت می شود ، بلکه منظور این است که نباید گریه با
صدای بلند ، یک اصل و ضرورت تلقی شده و سایر اهداف عزاداری تحت الشعاع آن
قرار گیرد و یا به بهانه در آوردن صدای جیغ و داد مردم ، مطالب دروغی که در
عین حال بسیار جانگداز هستند به خورد آنان داده شود . لذا از منظر مقام
معظم رهبری ، باید مصائب اهل بیت را به شکل صادقانه آن به مردم مطرح کرد و
لو اینکه این امر باعث شود که مردم آرام آرام گریه کنند که در چنین صورتی
هم مقصود مداحی حاصل است .
این نهایت برداشتی است که از این سخنان مقام معظم رهبری می توان دریافت و
اساسا ایشان بحثی در باره حرمت یا وجوب بلند گریه کردن و آرام گریه کردن
نداشته اند تا اینکه بحث ایشان در نقطه مقابل روایاتی قرار گیرد که بر گریه
با صدای بلند بر مصائب اهل بیت ، تاکید دارند که البته خود این روایات نیز
به معنای وجوب گریه بر اهل بیت نمی باشد بلکه نهایت چیزی که از آن می توان
برداشت نمود خوب بودن گریه بلند و به تعبیری استحباب چنین امری در صورتی
که فردی حال آن را پیدا کرد و شرایط فراهم بود می باشد ولی اگر کسی با
مداحی راست و ذکر وقایع واقعی ، چنین حالتی را به دست نمی آورد می تواند به
صورت آرام هم گریه کند و ثوابش را هم خواهد برد کما اینکه حتی بنا بر برخی
روایات ، کسی که گریه به او دست نمی دهد ولی خود را به حالت گریه کن هم در
آورد اجر و ثواب لازم را خواهد برد .
با این حال نکته ای که در اینجا وجود دارد این است که به دنبال پخش این
سخنان ، عده ای مغرض که از هر آب گل آلودی ماهی می گیرند ، با در کنار هم
قرار دادن این سخنرانی در کنار سخنرانی دیگری از آیت الله وحید خراسانی از
مراجع معظم تقلید ، که در آن بر توصیه امام صادق به عزاداری با صدای بلند
تاکید شده است ، شیطنتی بزرگ نموده و تلاش نمودند تا مخاطب سخنان آیت الله
وحید خراسانی را ، مقام معظم رهبری عنوان نمایند و این در حالی است که اولا
حتی اگر مقام معظم رهبری دیدگاهی در مورد عزاداری آرام و یا بلند داشتند
که با دیدگاه آیت الله وحید خراسانی ، یکسان نبود ایرادی نداشت چرا که در
آن صورت نهایت این بود که اختلافی علمی و فقهی میان این دو فقیه به وجود
آمده است و مقام معظم رهبری از مجموع ادله فقهی ، نتیجه ای گرفته اند که
آیت الله وحید خراسانی به آن دست نیافته اند و همین طور بالعکس و این امر
رویه ای است که در تمامی نظرات و اقوال فقهی رایج بوده و راز تمامی اختلاف
نظر های میان مراجع هم همین می باشد که هر کدام از مجموعه ادله به نتیجه ای
می رسند که دیگری به آن نمی رسد و یا به نتیجه دیگری می رسد که البته در
مورد این موضوع به طور مفصل می توان صحبت کردکه چگونه هر فقیهی به نتیجه ای
جداگانه با فقیه دیگر می رسد ولی به دلیل پرهیز از اطاله کلام وارد این
بحث نمی شویم و فقط اشاره می نماییم که اصل این که دو فقیه با در کنار هم
قرار دادن منابع استدلالی ، به دو نتیجه جدا برسند امری است رایج و طبیعی
که از آن به اختلاف فقهی علما یاد می شود که البته نه تنها امری مذموم نیست
بلکه راز پیشرفت ، پویایی و پایایی فقه اجتهادی شیعه در طول تاریخ نیز
همین نکات اجتهادی و مبنایی آن بوده است . لذا حتی اگر دو مرجع بزرگوار
تقلید دو نظر جداگانه در این زمینه داشته باشند ایرادی ندارد و یک امر
طبیعی باید تلقی می شد و بارها اتفاق افتاده است که مرجعی دیدگاهی را ارائه
کرده است که مرجعی دیگر آن را نپسندیده و در بحث خود وقتی به آن مقوله
رسیده است آن را به صورت محترمانه و با رعایت آداب نقد منصفانه بدون اینکه
نیت تخریب آن صاحب نظر را داشته باشد مورد نقد قرار داده است و در نهایت
دلایل خود را مطرح کرده است و نتیجه گیری کرده است و همین طور کسان دیگری
که بر نظریه جدید نقدی داشته اند نقد خود را محترمانه وارد کرده و نتایج
حاصله را انتشار داده اند . لذا در ناآگاهانه ترین شرایط باید حکم نمود که
مقام معظم رهبری نظری علمی داده اند که آیت الله وحید خراسانی آن را به
صورت علمی مورد نقد قرار داده و نظر خود را نسبت به آن اعلام کرده اند .
ثانیا نکته مهم تر این است که کمی دقت نظر و جستجو نشان می دهد که برخلاف
القائی که این کلیپ در صدد آن است ، آیت الله وحید خراسانی در مقام
پاسخگویی به مقام معظم رهبری نمی باشد و حتی جالب اینجاست که سخنرانی آیت
الله وحید خراسانی حداقل سه سال پیش از سخنان مقام معظم رهبری در این زمینه
بیان شده است و قطعا مخاطب آیت الله وحید خراسانی نیز ، هر کسی بوده است
شخص مقام معظم رهبری نبوده است مگر اینکه کسی بگوید ایشان می دانستند که
مقام معظم رهبری در آینده قرار است چنین سخنانی را مطرح کنند و به همین
دلیل پیشاپیش از سه سال قبل ، به آن پاسخ داده اند که ناگفته بطلان چنین
فرضی مشخص است . شاهد مطلب ما نیز این است که سخنرانی آیت الله وحید
خراسانی که در آستانه فرارسیدن دهه آخر صفر سال 86 و در آخرین جلسه پیش از
تعطیلات دهه آخر صفر صورت گرفته بود ، سالهاست که در بسیاری از سایت ها و
وبلاگ ها انتشار یافته است و کسانی که اندک آشنایی با فضای مجازی و اینترنت
دارند می دانند که تاریخ انتشار مطالب را به راحتی می توان استخراج کرد .
به همین دلیل با کمی جستجو در اینترنت می توان به متن سخنرانی معظم له ، که
در طی این سه سال تا زمان سخنرانی مقام معظم رهبری ، در سایت ها و وبلاگ
های مختلف درج شده است با تاریخ دقیق درج آن مطلب دسترسی پیدا کرد و نیازی
هم نیست که آن سایت یا وبلاگ ، معتبر باشد . چرا که مهم این است که چنین
سخنانی قبل از سخنرانی مقام معظم رهبری در یک سایت و وبلاگ (و لو وبلاگ
نامعتبر) انتشار یافته است که نشان می دهد که مخاطب این سخنان ، هرگز نمی
تواند مقام معظم رهبری باشد ، هر چند غرض ورزان همچون همیشه که به دنبال
اهداف شومشان هستند ، با قرار دادن این دو تکه فیلم ، تلاش کردند تا به
جامعه چنین القاء نمایند که سخنان آیت الله وحید خراسانی در واکنش به
سخنرانی مقام معظم رهبری ایراد شده و در آن آیت الله وحید خراسانی به زعم
آنها ، در مقابل آیت الله خامنه ای واکنش سختی نشان داده اند و به همین
دلیل نظریه شکاف میان مرجعیت و رهبری که آرزوی دیرینه دشمنان نظام اسلامی
است امری واقعی می باشد که صد البته اثبات کردیم که چنین مساله ای در کار
نبوده است .
در واقع دشمنان و بدخواهان نظام اسلامی در صدد القاء تقابل میان رهبری با
مراجع معظم تقلید هستند و در راه اثبات این هدف بسان غریقی به هر شاخه ای
چنگ می زنند و حال آنکه سفر مقام معظم رهبری به شهر مقدس قم و دیدار با
مراجع معظم تقلید ، باعث شد تا این تیر دشمنان به سنگ بخورد . ضمن اینکه
حضرت آیت الله وحید خراسانی نیز همچون سایر مراجع معظم تقلید ، همواره در
کنار رهبری و حامی ایشان بوده اند و شواهد فراوانی دال بر این امر بوده است
که به برخی از آنها اشاره می نماییم :
* هنگامی که آیت الله آملی لاریجانی برای مشورت به خدمت آیت الله وحید
خراسانی رسیده بودند تا نظرات ایشان را در خصوص پست ریاست قوه قضاییه جویا
شوند ایشان فرمودند به هرطریق که می توانید این سید را کمک دهید ایشان تنها
است اگر شما او را کمک نکند پس چه کسی به ایشان یاری رساند.
* روزی یکی از طلبه ها خدمت آقای وحید خراسانی می رود و از اوضاع و احوال
کشور گلایه می کند و ایشان خطاب به این طلبه جوان می گویند آیا من می توانم
کشور را اداره کنم ؟
این طلبه جوان بعد از مدتی تفکر می گوید؟ خیر شما نمی توانید این کشور را اداره کنید
آیت الله وحید می گویند به راستی چه کسی بهتر از مقام معظم رهبری می تواند این کشور را اداره کند.
* آیتالله محمد مهدی شبزندهدار نیز در درس خارج فقه خود که در مسجد اعظم
قم برگزار شد، با اشاره به حمایت آیتالله وحید خراسانی از مقام معظم
رهبری گفت: آیتالله العظمی وحید خراسانی که ما بیست و چند سال خدمت ایشان
مشرف میشدیم و تلمذ کردیم، چند بار در جلسات مختلف فرمودند «کارهای آقای
خامنهای براساس موازین است».وی ادامه داد: یعنی ایشان ضوابط شرعی را
مراعات میکنند و اصل در این است که هوا و هوس ندارند و وقتی تشخیص میدهند
که این حکم، حکم خداست به آن عمل میکنند و این یک شهادت بزرگی است. (ر.ک.
سایت جهان، به نقل از خبرنامه دانشجویان ایران)
حجت الاسلام خسروپناه عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه در رابطه با
نظر آیت الله وحید خراسانی در مورد نظام می گوید: اصلا این گونه نیست که
حضرت آیت الله وحید خراسانی مخالف نظام باشند، ایشان حفظ نظام را واجب می
دانند.آن گونه که ما می دانیم و 12 سال هم خدمت حضرت آیت الله وحید خراسانی
بودیم، نظرات ایشان درمساله ولایت فقیه نظر مرحوم آیت الله خویی است و لذا
حتی ایشان وقتی می خواستند بحث بیع را مطرح کنند، ایشان احتراما گفتند من
بحث را مطرح نکنم چون ممکن است تضعیف نظام تلقی شود و درست نیست، لذا وارد
بحث ولایت فقیه نشدند.
آیتالله وحید خراسانی بارها بر حمایت از ولایت فقیه تاکید کرده و حفظ نظام
را از اوجب واجبات دانسته است.آیت الله کعبی یکی از فقهای شورای نگهبان
دیداری با آیتالله وحید داشته که در این دیدار آقای کعبی با شرح
شیطنیتهای دشمنان انقلاب از آیتالله وحید خواسته بود که مواضع خود را
برای دفاع از انقلاب رسانهای کند و از همین رو بود که آیتالله وحید تاکید
فرمودند حفظ نظام از اوجب واجبات است.
منبع: «خبرنامه دانشجویان ایران»
پرسمان دانشجویی